Trong thời gian qua, trồng rau thủy canh là một trong những mô hình sản xuất được lan toả rộng khắp trong cộng đồng với mục đích góp phần giải quyết tình trạng thiếu đất sản xuất do quá trình đô thị hóa nhanh và sự tác động của biến đổi khí hậu.

Nói đến trồng rau thủy canh hay còn gọi là trồng rau trong dung dịch, là hệ thống trồng rau trong môi trường tăng trưởng không phải bằng đất tự nhiên. Thay vì trồng bằng đất thông thường, thì nay tất cả chất dinh dưỡng được hòa tan trong dung dịch dinh dưỡng dạng nước và được cung cấp thường xuyên cho cây. Dung dịch này thường chứa các loại ion khoáng hóa và chất dinh dưỡng giúp cây phát triển tốt. Ưu điểm của phương pháp trồng cây này là dễ dàng thực hiện mô hình trồng rau sạch. Nó cũng giúp tiết kiệm diện tích trồng so với phương pháp truyền thống. Điều này tạo điều kiện để bảo vệ môi trường.

Phú Lộc là xã có diện tích màu lớn nhất huyện, có nhiều thành tựu nổi bật trong việc sản xuất rau sạch VietGap gắn liền với tiêu thụ sản phẩm. Người dân trong xã có truyền thống cần cù chịu khó, hay làm, ham học hỏi, không ngừng cải tiến phương thức sản xuất, đổi mới tư duy trong nông nghiệp. Thêm vào đó là sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của các cấp chính quyền và sự vào cuộc nhiệt tình, có trách nhiệm của hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (HTX DVNN). Là vùng đất chỉ dựa vào sản xuất nông nghiệp để phát triển kinh tế, vì vậy việc trồng cây gì, trồng như thế nào và  làm sao để tìm được đầu ra cho sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân là điều mà các thế hệ lãnh đạo xã luôn trăn trở để tìm tòi hướng đi đúng đắn.

Sau một thời gian tìm hiểu, đi thăm quan các mô hình trong và ngoài tỉnh, HTX Phú Lộc đã nghiên cứu thị trường và triển khai mô hình trồng rau thủy canh trong nhà lưới. Với số vốn đầu tư ban đầu gần 1,3 tỷ đồng, cùng với chính sách hỗ trợ của UBND huyện, HTX đã xây dựng được 1.000m2 nhà lưới, lắp đặt hệ thống thiết bị trồng rau, ươm giống theo công nghệ hiện đại. Đây cũng là mô hình trồng rau thủy canh đầu tiên của huyện Hậu Lộc và được chính quyền các cấp quan tâm động viên, hỗ trợ.

Hoàng Văn Toàn  giám đốc HTX DVNN cho biết: Sản xuất rau thủy canh trong nhà lưới có khá nhiều ưu điểm. Vì được che chắn, không phải tiếp xúc với đất, lại được trồng trên máng cao nên mô hình này hạn chế được sự lây lan của sâu bệnh, do đó không phải sử dụng các loại thuốc trừ sâu và chất bảo quản thực vật. Toàn bộ chất dinh dưỡng được hòa tan trong nước nên có thể chủ động điều chỉnh dinh dưỡng cho cây; đồng thời, có thể can thiệp, loại bỏ các chất gây hại cho cây và không có các chất tồn dư từ vụ trước. Bên cạnh đó để rau sinh trưởng, phát triển tốt, đảm bảo sản lượng, chất lượng sản phẩm và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, chúng tôi áp dụng quy trình vun bón, chăm sóc theo yêu cầu kỹ thuật của từng loại rau; không ngừng tìm tòi, học hỏi, ứng dụng kỹ thuật mới trong sản xuất và ươm giống rau thủy canh. Nhờ đó, chúng tôi đã xây dựng mô hình trồng khép kín từ khâu ươm giống đến trồng, điều chế nước tưới, cung cấp dinh dưỡng cho rau. Trong điều kiện nguồn dinh dưỡng được cung cấp đầy đủ, rau sẽ phát triển nhanh và cho năng suất cao gấp 2 lần so với sản xuất theo phương pháp truyền thống.

Hiện tại, HTX Phú Lộc đang trồng rất nhiều loại rau cải xanh phổ biến như: cải bó xôi, cải bẹ xanh, cải xoăn, cải ngọt, cải thìa… Mỗi loại rau từ lúc gieo hạt đến lúc thu hoạch khoảng từ 40 - 45 ngày. Bình quân mỗi tuần, nhà lưới rau cho thu hoạch 1 lứa, mỗi lứa hơn 100kg rau tươi, sạch, an toàn, chủ yếu cung cấp cho khách hàng tại địa phương và hệ thống cửa hàng rau sạch trong huyện và tỉnh, giá bán trung bình từ 25 - 30 ngàn đồng/kg. Sau khi trừ hết các chi phí, mỗi tháng thu về trên 50 triệu đồng tiền lãi. Với ưu điểm tươi ngon, an toàn sức khỏe, sản phẩm rau sạch thủy canh đang được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Cũng theo anh Toàn chia sẻ: “Yếu tố quan trọng trong trồng rau thủy canh là nguồn nước và công thức pha chế hỗn hợp dinh dưỡng. Nguồn nước để sử dụng là nước máy sạch, sau đó được hòa dinh dưỡng theo công thức phù hợp rồi tự động dẫn tới các máng trồng. Sau đó, lượng nước được thu hồi, đưa trở lại bơm tổng để lọc và quay lại chu trình tưới. Toàn bộ quy trình sản xuất, thông số dinh dưỡng được các nhân viên kỹ thuật kiểm tra thường xuyên bằng các dụng cụ chuyên dùng, thực hiện điều chỉnh để bảo đảm điều kiện sinh trưởng tốt nhất cho cây trồng.”

Mô hình nông nghiệp sạch đang đi đúng hướng và được khách hàng tin dùng bởi các sản phẩm rau sạch, an toàn, tươi ngon mang lại giá trị dinh dưỡng cao, giá thành ổn định. Thời gian tới, HTX sẽ mở rộng diện tích trồng và đa dạng các loại rau, cây trồng thủy canh trong nhà lưới lên để đáp ứng sản phẩm cung cấp cho thị trường, đặc biệt là xây dựng sản phẩm rau xanh các loại đạt chuẩn OCOP.

                                                    Ngọc Ánh – Tổ TT&BVTV

                                            Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Hậu Lộc